Wixii aan la hureyn horaa loo-yeelaaye, gayaanka guurdoonka ah iyo gashaatimaha maanta joogaa waxay inbadan ka gaabiyeen dhaqankii suubanaa ee guurka iyo guursashada, taas oo ay sababo badan u daliishadaan dib u dhaca iyo yaraanshaha ku dhaca qoysaskii soomaaliyeed ee la yagleeli lahaa. Dhinacyo badan markii laga eegay, cilmi baadhayaal mudo badan bulshada ku dhex jiray waxa ay aaminsan yihiin sababaha dhalinyaro badan oo maanta joogta ku keena guur la’aanta in ay ka mid tahay...............................................................Sii Akhri
Qodobada ugu muhiimsan ee
hortaagan guurka dhalinyarada maanta (Wakhtiggan) Q.23aad Ee Buuga Dhalinyarada Maanta W/Q:
Mr.Hamse Bashe (Wiyeer Yare)
Wixii aan la
hureyn horaa loo-yeelaaye, gayaanka guurdoonka ah iyo gashaatimaha maanta
joogaa waxay inbadan ka gaabiyeen dhaqankii suubanaa ee guurka iyo guursashada,
taas oo ay sababo badan u daliishadaan dib u dhaca iyo yaraanshaha ku dhaca
qoysaskii soomaaliyeed ee la yagleeli lahaa. Dhinacyo badan markii laga eegay,
cilmi baadhayaal mudo badan bulshada ku dhex jiray waxa ay aaminsan yihiin sababaha dhalinyaro
badan oo maanta joogta ku keena guur la’aanta in ay ka mid tahay:
Baqasho dhalinyarta haysata: cabsi ay ka qabaan xidhiidhka guur ee ay la
yeelanayaan qofka ay nolosha la wadaagi lahaayeen, waxaa in badan dhacda dhalinyaro wiilal u badan
oo aan ku dhac u lahayn in xidhiidhka haasaawe ee ay gabadha la wadaagaan ay u
beddelaan guur, waana sababta keenta in marar badan marka uu haasaawuhu
dheeraado ay inantu ka shakido daacadnimada ninka, sheekadana ay dib uga gurato ama iyada oo
isaga xidhiidhkii la sii wadda ay si kedis ah nin kale isaga guursato.
Masuuliyada guurka oo aanay dhalintu aqoon u lahayn: Halka hadii qofku marka
uu yar yahay ama xilliga uu madaxa la soo kacayo aan lagu tababarin masuuliyad
qaadista waxaa in badan dhacda in marka uu weynaado uu ka baqo guud ahaanba
qaadista masuuliyadda, guurkuna waxa uu ka mid noqdaa masuuliyadahaas uu ka dhaco
hanashada masuuliyadiisa, iyo iyada oo ay adagtahay sidii ay isku helilahaayeen
dhalinyarada rag iyo dumarba uu guurku ka dhabyahay oo aanay aqoon isku lahayn.
Dhaqaalaha
Guurka:
Awooda dhaqaale ee dhalinyarada
guurdoonka ah oo kooban iyo aroosyada Soomaalida oo aad qaali u ah,marka lagu
daro meherka.
Is-dhexgalka iyo dhaqamada xun-xun: Dhaqan xumada iyo is dhex galka ragga iyo
dumarka oo dunida si aad ah ugu faafay, waxaa wiilka iyo gabadha mid kastaa uu
si fudud (sahlan) ku gaadhayaa baahiyo badan ee rabi ku abuuray ee dhamaystirka
dhanka jinsiga oo la’aantoodu guurka ku dhiirri gelin lahayd.
Waalidka: Waalidiinta oo aan dhalinyarada
u diyaarin sidii ay u qaadi lahaayeen masuuliyada qoyska gaar ahaan wiilasha, halka
waalidiinta qaar ka mid ahi dhalinyarada kula talinayaa in ay waxbarashada
dhameystaan ka dib ay guursadaan,ama dhalinyaraduba ku tashato.
Kala-Shaki labada qof: Kala shakiga labada qof gaar ahaan Shakiga oo ragga ku badani waxa uu ka mid yahay caqabadaha guurka hor istaaga, gaar ahaan marka uu ninku hore ugu soo fashilmay xidhiidh hore oo haasaawe ama tijaabo jacayl oo hore oo aan farxad lahayn uu soo maray, waxaa ku beerma shaki uu ka qaadayo in dumarku dhammaan ka siman yihiin dabeecadaha uu uga soo bartay gabadhii hore ee sababta u noqotay burburka jacaylkisaa hore, arrintanina waxa ay ku beertaa cabsi uu ka qaado guurka.
Xoriyada qofku haysto: Xorriyad jacaylku waa dabeecad Rabbaani ah oo Alle ku beeray ragga, wax kasta oo ay u arkaan in xorriyaddooda ay ku waayayaanna kuma degdegaan. Haddaba waxaa jira rag badan oo ay iskaga beeran tahay cabsi ah in guurku uu yahay xabsi ay ku waayayaan xoriyado badan oo hadda ay haystaan oo ay ka mid tahay socodka iyo cawayska iyo weliba isticmaalka kharashka, arrintaasina waxa ay ku beertaa in ay ku dhiirran waayaan inay haasaawahooda guur u beddelaan.
Fashilaad: Dadku waxa ay u badan yihiin in aanay jeclayn fashilaadda, sidaa awgeed waxa ay neceb yihiin is beddelka iyo shay kasta oo ku cusub, iyaga oo keliya ka cabsi qaba in ay ku fashilmaan, haddaba dadka noocan ah waxaa ku adag guurka oo ay u arkaan is beddel aanay saadaalin karin waxa kaga soo baxaya, kana baqaaya in ay ku fashilmaan dhinac kasta oo reerka kamid ah.
Kalsooni darada: kalsooni darradu waxa ay qofka ka qaaddaa ku
dhaca iyo doorashada dookha, waana sababta dad badani ay ugu kalsoonaan waayaan
waxa ay doortaan ama ay ugu dhex dawakhaan waxa in ay kala doortaan loo soo
bandhigo, rag iyo dumar badan wax yaabaha guurka ka hor istaaga waxaa ka mid ah
iyaga oo dookhooda ku kalsoonaan waaya oo mar kasta ka fikira in qofkan mid ka
fiican ay heli karaan ama in aanu ahayn dookhii ugu mudnaa ee ay u baahnaayeen.
Xidhiidho
badan iyo aaladaha lugu hasaawo: Noloshan
hadda ee dhalinyarada Soomaaliyeed oo leh xidhiidho badan taas oo ay qayb ka
yihiin isticmaalka aaladaha bulshadu ku kulanto oo dhalinyarada maantu aad ugu
wada sheekaystaan.
Guurkii
hore ee aan lugu guulaysan:
Burburka,buuqa iyo wada dhaqan xumada qoysaskii hore oo dhalinyada ku abuura
baqdin iyo walaac xagga guurka ah.
Haybta
iyo qabiilka:
Yaa tahay, yuu yahay reer hebel
isma guursano,oo dhalinyaro badani ku guurseegeen.welina socota.
Shuruud
qofka lugu xidho:
Shuruudaha oo dhalinyarada laftoodu isku adkeeyaan sida gabar ama wiil 100% ah
Iyo waliba gabdhaha wax bartay oo kabadan wiilasha taasoo sababta inay
gabadhiiba raadiso nin kasareeya ama la mid ah!.
Dhaqamada
reer-yurub: Dhaqamada
waddammadan aynu nimi laga dhaxlay oo ah in dhalinyaradoodu ku guur sadaan ilaa
30 jir.
LASOCO
QAYBTA XIGTA
Tix-raac: Qoraal iyo warbixino hore looga qoray mawduucan
La soco Q24aad ee Buuga
“Dhalinyaradda Maanta” W/q: Hamse Wiyeer, wixii Talo iyo Tusaale ah iigusoo
hagaaji Ciwaanka Xamse18@gmail.com Ama degalka aan Facebookga ku isticmaalo www.facebook.com/Wiyeeer
Ama Bookho barta Internetka Ee Qoraaga www.wiyeeryare.blogspot.com
0 Comments