Cuntooyinka Soomaalidu Dhaqanka U leedahay Oo La Ogaaday Inay Ka Hortagaan Khatarta Kansarka

Cilmi-baadhis uu sameeyey dugsiga Caafimaadka ee Jaamacadda Harvard ee dlaka Maraykanka, ayaa lagu sheegay in quudashada cuntooyinka hadhuudhka ah sida qamadida, arabakhida iyo garawgu ay ka hortagaan khatarta Kansarka, Wadno-xannuunka, Macaanka iyo xannuunada dheef mareenka ku dhaca

Cuntooyinka isha leh (Fibres) waxay ku jira nafaqo, macdano iyo Antioxidants, waxaannay khubarada baadhay sheegtay in haddii qofku cuno 34g maalintii in haweenka ay awood u healayaan uu 17% ka badbadaan khatarta in ubadkoodu uurka ku dhintaan., iyadoo la barbardhigay dadka iyagu quuta 3.9 g oo cuntadan ah oo aan awoodooda difaaca cudurradu wanaagsanayn.

Cilmi-badhayaashu waxa kale oo ay sheegeen in daraasadoodu muujisay in dadka cuntadan cuna ay 11% ka badbadaan xannuunada dheef mareennadaku dhaca, halka 48% aanu ku dhicin xannuunka macaanku.

Dhinaca kale, quudashada cuntadan hadhuudhka ah amma isha leh waxay hoos u dhigta 15 amma 34% khatarta kansarka iyo wadno xannuunka, iyadoo daraasadan lagu daabacay jariirada BMC Medicine soo jeedisay in cunista cuntooyinka hadhuudhka (Cereals) iyo kuwa isha (Fibres) lehba ay leeyihiin faa’iidooyin caafimaad oo aad u tiro badan.

Khubaradu waxay rumaysan yihiin in cuntooyinka hadhuudhka leh iyo kuwa seedka dhirta laga helaa ay leeyihiin walxo ka hortaga caabuqa iyo waxyaabaha xannuunada keena.

“Cilmi-baadhistayadu waxay muujisay in qudashada cuntooyinka siidhka laga helo iyo kuwa hadhuudhka ah ay hoos u dhigaan khatarta xannuunada keena dhimashada sida kansarka, wadno-xannuunka, macaanka iyo xannuunada ku dhaca dheef-mareenka,” ayuu yidhi Dr. Lu Qi.

Dadka cilmi-baadhistan laga qaaday oo 500,000 qof oo da’doodu ka sarraysay 50 sanno jir, waxay u kala dhasheen gobollada California, Florida, Louisiana, New Jersey, North Carolina and Pennsylvania, iyo goobaha isku dhafanta ah ee Georgia iyo Detroit, waxaana badankooda la daba socday muddo 14 sanno ah oo cilmi-baadhistan ay qayb ka ahaayeen.

@Wiyeer yare